انواع خانه های چوبی

ﺳﻪشنبه، 10 تير 04

توسط: استودیو پروفیل – (متخصص طراحی و ساخت خانه‌های چوبی لاگ از سال ۱۳۸۲)

امروزه انواع مختلفی از خانه های چوبی با کاربردهای متنوع ساخته می شوند که در این نوشتار به مهمترین انواع آنها و کاربردهایشانخواهیم پرداخت.

1- خانه لاگ چوبی (Log Cabin / Log Home)

ساختار کلی خانه های چوبی موسوم به لاگ هوم و یا لاگ کابین به شکلی است که از تنه های چوبی تراشیده شده بصورت افقی و یا عمودیِ در ساخت سازه آن استفاده شده است و معمولا به عنوان خانه های ویلایی و یا تفریحی، هتل ها، اقامتگاه های توریستی و کمپینگ های چوبی ساخته می‌شوند و به دلیل عایق بندی طبیعی چوب برای آب و هوای مناطق سردسیر بسیار مناسب هستند و مصالح اصلی ساخت این ساختمانهای چوبی تنه درختان کاج، سدر و یا صنوبر است.

انواع ساختمانهای چوبی لاگ

_ لاگ های دست ساز (Hand-Crafted) که سطح ناهموار و طبیعی دارند و با تبر یا ابزار دستی شکل می گیرند. 1-1-- _ لاگ های ماشینی (Milled Logs) که با دستگاههای صنعتی به شکل یکنواخت (مثل دایره یا مستطیل) تراشیده می شوند.

_ لاگ های مهندسی شده (Engineered Logs) که ترکیبی از چوب و مواد مقاوم برای افزایش پایداری هستند.

روش ساخت و اتصال در لاگ ها به چند روش انجام می‌شود:

الف - روش نروژی (Saddle Notch): در این روش لاگها در گوشه ها به شکل سینی قرار می گیرند تا آب باران را بهتر دفع کنند.

ب - روش سوئدی (Dovetail): در این روش لاگ دارای اتصال زاویه داری است که از لغزش لاگها بر روی هم جلوگیری می کند.

ج - روش Full-Scribe: در این روش هر لاگ متناسب با شکل ِلاگ زیرین تراشیده می شوند که این روش برای لاگهای ناهموار و دست تراش مناسب است.

* جهت هوابند کردن این خانه های چوبی لاگ و برای درز گیری و عایق بندی آنها مابین کنده های چوب یا از مواد انعطاف پذیر مانند ملات مخصوص و یا پلی اورتان استفاده می شود (که مانع نفوذ هوا و آب شود) و یا از عایق های طبیعی و الیاف گیاهی مانند کنف و جوت که در مجاورت با رطوبت و آب متورم و حجیم می شوند استفاده می شود.

* لازم به ذکر است که دیوارهای چوبی بطور ذاتی یک عایق حرارتی خوب و مناسبی هستند. خانه‌های لاگ غیر از اینکه مقاومت خوبی در برابر تبادل دما دارند، به دلیل انعطاف پذیری خوب چوب، مقاومت خوبی نیز در برابر نیروهای جانبی و زلزله دارند. چوب، مقاومت خوبی نیز در برابر زلزله دارند، از جمله دیگر مزایای این خانه ها می‌توان به طول عمر بالا و ظاهر زیبا و گرم آنها اشاره کرد.

* از جمله پروژه های چوبی (گردبینه) معروف که با سیستم لاگ هوم در ایران اجرا شده، پروژه شهرک چوبی لواسان بزرگ کاری از مجموعه مهندسی استودیو پروفیل است که توسط هادی عزیزمحمدی طراحی شده است. این شهرک زیبا در دامنه رشته کوه های البرز در منطقه لواسانات تهران و در روستای لواسان بزرگ واقع شده است. (تصویر بالا)

2- خانه های تیمبر _ اسکلت بندی چوبی (Timber Frame)

ساختار کلی خانه ها تیمبر به شکلی است که اسکلت اصلی آن از تیرهای چوبی ضخیم و مقاوم (مانند بلوط یا صنوبر) ساخته و تشکیل شده که حد فاصل بین این تیرهای چوبی ضخیم را پس مونتاژ و اتمام مراحل سازه چوبی با مصالح دیگر ساختمانی مانند شیشه و پنجره های بزرگ و یا دیوارهای پارتیشن (درای وال ) و یا پارتیشن چوبی پر می شود. این خانه ها بسیار زیبا و لوکس هستند و برای خانه های مسکونی مدرن با طراحی باز و فضای داخلی وسیع بسیار کاربردی است و مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین از این نوع خانه چوبی برای ساخت رستورانهای لوکس و یا هتل های خاص که به دنبال معماری چشمگیرتری هستند استفاده می شود. خانه های چوبی تیمبر

مزیت خانه های چوبی تیمبر

- یکی از مزیت های خانه تیمبر طراحی منعطف آن است که امکان ایجاد دهانه های بزرگ و بدون نیاز به ستونهای میانی را می‌دهد.

- مزیت دیگر آنها مقاومت بسیار بالای آنها است که به دلیل ضخامت بالای تیرهای چوبی و اکسپز آنهاست که نمایش این اتصالات چوبی در فضای داخلی بسیار چشم نواز بوده و به عنوان یک عنصر دکوراتیو در معماری داخلی عمل می‌کند.

چالش خانه های چوبی تیمبر

- هزینه بالاتر نسبت به اسکلتهای سبک چوبی.

- نیاز به تخصص بالا در طراحی و اجرای اتصالات.

3- خانه های چوبی اسکلت سبک (Stick-Built)

ساختار این خانه های چوبی بشکلی است که در اسکلت بندی آنها از چوبهای سبک (مثل الوارهای نازک) برای ساخت دیوارها، سقف و کف استفاده می شود و یکی از رایجترین روش ساخت خانه های مسکونی در آمریکای شمالی و اروپا است. این نوع از خانه های چوبی با طراحی های مختلف با اشکال متنوع بسیار سازگار بوده و در معماری های مدرن امروزی از این خانه ها بهره ی زیادی می گیرند و از جمله مزیت های آن مقرون به صرفه بودن و سرعت ساخت و ساز بالای آنهاست.

خانه های چوبی اسکلت سبک در کنار مقاومت بالا، اسکلتی سبک دارند که شاید در نگاه نخست سبک بودن این سازه ها زیاد مهم به ‌نظر نرسد و حتی در برخی موارد شما حس کنید که وزن پایین ممکن است که امنیت سازه را پایین آورده باشد؛ اما باید توجه داشت که در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله، سبک بودن خانه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. پس اگر می‌خواهید در یک منطقه نسبتاً زلزله‌خیز یک خانه بسازید، قاعدتاً بهترین انتخاب استفاده از یک خانه چوبی است‌. علاوه ‌بر این ‌که تاثیر زلزله روی سازه ‌های سبک کمتر خواهد بود، در صورت ریختن آوار نیز احتمال آسیب جدی به افرادی که درون خانه هستند تا حد بسیار زیادی پایین خواهد آمد و همین موضوع می‌تواند باعث شود که در زلزله تلفات کمتری در خانه ‌های چوبی مشاهده کنیم.

4- خانه های پانلی پیش ساخته (SIPs – Structural Insulated Panels)

ساختار این خانه ها از پانلهای چوبی توخالی که با فوم عایق پر می شوند ساخته شده که به سرعت مونتاژ میگردند. و در مواردی که در زیر اشاره شده کاربرد بیشتری دارند:

- ساخت سریع خانه های کم هزینه و مقاوم در برابر انتقال دما

- مناسب برای پروژه های مسکونی و تجاری کوچک.

- ساخت در مناطق سردسیر به دلیل عایق بندی بالا.

5- خانه های چوبی چندلایه (CLT – Cross-Laminated Timber)

ساختار این خانه ها از لایه های چوبی فشرده و متقاطع ساخته می شود که بسیار مقاوم و سبک است و بیشتر در مواردی که در زیر اشاره شده است کاربرد دارند

- ساختمانهای چند طبقه ی مدرن و پایدار.

- سازه های تجاری یا اداری با طراحی پیشرفته.

- جایگزین سازه های بتنی و فولادی با کربن کمتر.

6- خانه های مدولار یا پیش ساخته (Prefab Modular)

خانه های مدولار، خانه ایی پیش ساخته است که تمام قسمت ها و مدول های آن در یک کارخانه ساخته شده و به خوبی کامل می شوند. این خانه ها در بخش ها (یا ماژول ها) ساخته می شوند که به راحتی توسط کامیون ها به محل نصب خانه منتقل می شود و به ترتیب پس از تکمیل و نصب هر بخش، بخش دیگر نصب می شود.

خانه های مدولار به عنوان مسکن مقرون به صرفه مشهور هستند و در مواردی که با کمبود عرضه خانه روبرو باشیم این روش میتواند راه حل مناسبی برای ساخت خانه های بیشتر باشد.

کاربرد خانه های مدولار:

- ساخت سریع و استاندارد خانه های مسکونی.

- پروژه های اضطراری (مثل اسکان پس از بلایای طبیعی).

- خانه های کوچک (Tiny Homes) برای زندگی مینیمالیستی

7. خانه های ترکیبی (Hybrid Wooden Homes)