شله های چوبی و خانه های A فریم
توسط: استودیو پروفیل – (متخصص طراحی و ساخت خانه‌های چوبی لاگ از سال ۱۳۸۲) - شهریور 1404
کلبه ای_فریم (A-Frame) که در محاوره فارسی به شله (Chalet) معروف شده است در واقع کمی یکدیگر متفاوت هستند. کلبه ای-فریم، نوعی خانه با سقف شیبدار تند و مثلثی شکل است که دلیل نام‌گذاری آن به "A-Frame" این است که نمای کلی ساختمان به شکل حرف A انگلیسی است.
کُلبهٔ کوهستانی یا شَلِه (به فرانسوی: Chalet) و (به انگلیسی: Chalet) در برخی از کشورها مانند آمریکا و ایران به کلبه سوئیسی هم مشهور هستند و عمدتا با مصالح چوبی و در مناطق کوهستانی ساخته می شوند بخصوص در منطقه کوهستانی آلپ و پیست های اسکی آن. این رشته کوه بلند با طول 1200 کیلومتر کاملا در اروپا قرار گرفته و با عنوان بلندترین رشته کوه آن قاره در 7 کشور اروپایی امتداد یافته و شاید به ، به این کلبه های چوبی آلپاین (Alpine) نیز میگویند دارای ساختار فنی ساده و یکسانی هستند و مانند تصویر زیر همگی سقف شیبدار ملایم و کم شیبی دارند.
در ایران نیز ساختمان‌هایی شبیه به شله‌های اروپایی در اطراف پیست‌های اسکی اطراف تهران (دربندسر و دیزین) و برای اسکان اسکی‌بازان، به صورت اجاره‌ای ساخته میشود.
ویژگی‌های خانه‌های A-Frame
- سقف بسیار شیبدار (اغلب با زاویه ۴۵ درجه یا بیشتر) که از دو طرف تا نزدیک سطح زمین امتداد دارد.
- سازه ساده: اغلب اسکلت اصلی فقط از دو تیر بزرگ شیبدار تشکیل میشود که در رأس به هم می‌رسند.
- فضای داخلی خاص: سقف بلند و باز، که معمولاً در وسط یک سالن مرتفع ایجاد می‌کند.
- پنجره‌های بزرگ در نمای جلویی یا عقبی، مخصوصاً در سمت مثلثی باز، برای نورگیری و چشم‌انداز طبیعی.
- مصالح اصلی: معمولاً چوب و شیشه، اما در نسخه‌های مدرن گاهی فولاد یا بتن هم به کار می‌رود.
- کاربری‌ها: بیشتر به عنوان کلبه‌ی جنگلی، ویلاهای کوهستانی، خانه‌های ییلاقی یا اقامتگاه‌های تفریحی ساخته می‌شوند.
خواستگاه و تاریخچه
- این سبک خانه‌ها از گذشته‌های دور در مناطق سردسیر و برفی رواج داشته، چون سقف شیبدار باعث میشود برف و باران روی آن جمع نشود.
- نمونه‌های سنتی آن را می‌توان در اروپا (به‌ویژه آلپ سوئیس و اسکاندیناوی) یافت. در ژاپن نیز خانه‌های سنتی به نام گاسشو-زوکوری (Gassho-zukuri) شباهت زیادی به ای-فریم دارند.
- در قرن بیستم، به‌خصوص از دهه‌ی ۱۹۵۰ به بعد، در آمریکا و کانادا این سبک بسیار محبوب شد و به عنوان یک معماری مدرن ساده و ارزان برای کلبه‌های تفریحی در کوه و جنگل گسترش پیدا کرد.
به طور خلاصه، خانه‌های A-Frame یا شله‌های چوبی، ریشه در مناطق سردسیر اروپا و آسیا دارند، ولی امروزه در سراسر جهان به‌خصوص برای ویلاها و کلبه‌های جنگلی محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. 
در ادامه مقایسه ایی بین خانه‌های چوبی لاگ‌هاوس (log house) و A-Frame انجام شده تا ببینیم کدام برای شمال ایران مناسب‌تر است؟
🔹 ۱. طراحی و شکل ظاهری
- لاگ‌هاوس:
- دیوارها از کنده‌های چوبی گرد یا نیمه‌گرد ساخته می‌شوند.
- ظاهر بسیار روستیک و سنتی دارد.
- فرم آن می‌تواند متنوع باشد (ویلاهای دوبلکس، مدرن یا سنتی).
- A-Frame:
- فرم مثلثی با سقف خیلی شیبدار.
- طراحی ساده‌تر و مینیمال.
- نما بیشتر ترکیب چوب و شیشه است (نورگیری زیاد).
🔹 ۲. سازه و مقاومت
- لاگ‌هاوس:
- سازه‌ی محکم و پایدار، اگر درست ساخته شود تا چند صد سال عمر می‌کند.
- مقاومت بالا در برابر باد و زلزله، چون چوب‌ها به‌صورت افقی قفل می‌شوند.
- نیاز به نگهداری در برابر رطوبت (به‌ویژه در شمال ایران).
- A-Frame:
- به دلیل فرم مثلثی، نیروها به زمین منتقل می‌شوند (پایدار در برابر برف و باد).
- سازه سبک‌تر است و سریع‌تر ساخته میشود.
- بخش‌های جانبی (کناره‌ها) ممکن است فضای کمتری برای استفاده داشته باشند چون سقف تا زمین ادامه دارد.
🔹 ۳. اقلیم و کاربری در شمال ایران
- لاگ‌هاوس:
- مناسب جنگل‌های شمال چون عایق حرارت و رطوبت است.
- اگر خوب اجرا شود، زمستان گرم و تابستان خنک نگه می‌دارد.
- بیشتر برای زندگی دائمی و خانه‌ی اصلی مناسب است.
- A-Frame:
- سقف شیبدار عالی برای باران‌های شدید و برف (برف گیر نمی‌کند).
- نورگیری زیاد از نمای شیشه‌ای (خوب برای چشم‌انداز به جنگل یا دریا، ولی در تابستان ممکن است نیاز به پرده یا شیشه دوجداره داشته باشد).
- بیشتر برای کلبه و ویلاهای تفریحی فصلی پرطرفدار است.
🔹 ۴. هزینه ساخت
- لاگ‌هاوس:
- هزینه بالاتر (به دلیل مصرف چوب زیاد و کار فنی دقیق).
- زمان ساخت طولانی‌تر.
- A-Frame:
- هزینه معمولاً کمتر (مصرف چوب کمتر، اجرای سریع‌تر).
- ساده‌تر در طراحی و اجرا.
🔹 ۵. زیبایی و سبک زندگی
- لاگ‌هاوس:
- حس سنتی، روستیک و اصیل جنگلی.
- خانه‌ای برای زندگی خانوادگی و طولانی‌مدت.
- A-Frame:
- حس مدرن، مینیمال و ماجراجویانه.
- مناسب کسانی که کلبه‌ی متفاوت و چشم‌گیر می‌خواهند.
✅ جمع‌بندی:
- اگر هدف خانه‌ای برای زندگی دائمی، مقاوم و کلاسیک باشد → لاگ‌هاوس بهتر است.
- اگر هدف ویلا یا کلبه‌ی تفریحی سبک، سریع و خاص باشد → A-Frame انتخاب خوبی است.
اینجا یک جدول مقایسه‌ای ساده و کاربردی بین خانه لاگ‌هاوس (Log House) و خانه A-Frame (شله چوبی) آورده شده تا بتوانید انتخاب راحت‌تری برای خود داشته باشید:
جدول مقایسه لاگ‌هاوس و A-Frame
ویژگی __________هالاگ‌هاوس (Log House) _____________A-Frame (شله چوبی)
| شکل ظاهری | دیوارهای کنده چوبی افقی، نمای روستیک و سنتی | فرم مثلثی، سقف بسیار شیبدار، نمای مدرن و مینیمال |
| سازه و مقاومت | بسیار مقاوم، عمر بالا (حتی چند صد سال با نگهداری خوب) | سبک و پایدار در برابر برف و باد، عمر کمتر از لاگ‌هاوس |
| فضای داخلی | قابل طراحی متنوع، دیوارها صاف‌تر، استفاده بهتر از فضا | سقف شیبدار باعث از دست رفتن کمی از فضای کناره‌ها |
| نورگیری | معمولاً پنجره‌های متوسط | نورگیری زیاد به‌ویژه از نمای شیشه‌ای بزرگ |
| عایق حرارتی | عالی (چوب ضخیم، زمستان گرم و تابستان خنک) | خوب، اما به عایق‌بندی جداره و شیشه وابسته است |
| مناسب بودن برای شمال ایران | عالی برای سکونت دائمی، سازگار با رطوبت (نیاز به نگهداری دوره‌ای) | عالی برای کلبه تفریحی و اقامت فصلی، مناسب باران شدید |
| هزینه ساخت | بالاتر (مصرف چوب زیاد و اجرای زمان‌بر) | پایین‌تر (مصرف چوب کمتر و اجرای سریع‌تر) |
| زمان ساخت | طولانی‌تر | کوتاه‌تر |
| کاربری ایده‌آل | زندگی دائمی، ویلای خانوادگی، خانه‌ای اصیل و لوکس | ویلا یا کلبه تفریحی، پروژه‌های سریع و اقتصادی |
| حس و حال زندگی | سنتی، گرم، اصیل و خانوادگی | مدرن، مینیمال، ماجراجویانه و متفاوت |
👉 جمع‌بندی سریع:
- اگر دنبال خانه‌ای اصیل، لوکس و برای زندگی دائمی هستی → لاگ‌هاوس مناسب‌تره.
- اگر دنبال کلبه یا ویلای خاص، اقتصادی و سریع‌الاحداث هستی → A-Frame انتخاب بهتریه.
در ادامه برآوردی تقریبی از هزینه ساخت یک خانه/ویلا در شمال ایران برای سال جاری _ تابستان 1404 رو با توجه به داده‌هایی که در منابع مختلف موجود است ارائه خواهم کرد و توجه داشته باشید که این اعداد تقریبی‌اند و بسته به کیفیت مصالح، نوع سازه، امکانات، محل دقیق و تعداد طبقات ممکن است خیلی متفاوت باشند.
💡 داده‌های پایه از منابع
- هزینه ساخت یک ویلای معمولی در شمال تقریبا حدود ۱۴ تا ۱۶ میلیون تومان به ازای هر متر مربع برآورد میشود.
- هزینه ساخت یک ویلا با کیفیت بالاتر و لوکس‌تر، تقریبا حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان به ازای هر متر مربع برآورد میشود.
- ویلاهای فلت، دوبلکس، نیم‌پیلوت هر کدام بسته به طراحی و متریال بین ۱۰ تا ۲۵ میلیون تومان / متر مربع هزینه دارند. (ویلاسازی)
- ویلاهای چوبی، پیش‌ساخته یا با سازه‌ی سبک (LSF یا چوب الواری) معمولاً هزینه‌شون کمی متفاوت است؛ مثلاً در گیلان هزینه ویلا چوبی حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان / متر مربع گزارش شده است.
🏡 برآورد هزینه ساخت هر مترمربع ویلای چوبی لاگ‌هاوس و ویلای چوبی A-Frame در شمال ایران از قرار زیر است با فرض اینکه:
- سازه از چوب نسبتاً با کیفیت باشد.
- امکانات مثل پنجره‌های بزرگ، عایق‌بندی مناسب، سیستم گرمایش/سرمایش متوسط، نازک‌کاری مناسب داشته باشد.
- موقعیت در منطقه شمالی با دسترسی متوسط باشد.
برآوردها به صورت زیر می‌تواند باشد:
نوع خانه ________ کیفیت متوسط _________ کیفیت بالا / لوکس
| لاگ‌هاوس (خانه چوبی با دیوارهای کنده‌ای یا الواری ضخیم) | ~ ۱۲ تا ۱۸ میلیون تومان / متر مربع | ~ ۲۰ تا ۲۵+ میلیون تومان / متر مربع |
| A-Frame با سازه چوبی و پنجره / نمای شیشه‌ای نسبتاً بزرگ | ~ ۱۴ تا ۲۰ میلیون تومان / متر مربع | ~ ۲۲ تا ۳۰ میلیون تومان / متر مربع |
⚠️ عواملی که هزینه رو تغییر میدن
چند عامل مهم که باعث میشه هزینه‌ها پایین‌تر یا خیلی بالاتر برن:
- کیفیت چوب و متریال‌ها
چوب مرغوب وارداتی، ترموود، الوار ضخیم یا عملیات ضد رطوبت و ضد حشرات هزینه‌ها رو زیاد می‌کنن. - سطح پنجره و نمای شیشه‌ای
اگر نمای بزرگ شیشه‌ای و بازشو زیاد باشه، عایق‌بندی و شیشه دو یا سه جداره هزینه‌بره. - سازه و مهندسی
طراحی پیچیده، شیب سقف زیاد، ارتفاع زیاد، نیاز به اسکلت تقویتی، فونداسیون مستحکم‌تر → هزینه بیشتر. - نازک‌کاری و امکانات داخلی
کابینت، کف‌پوش، دکور، سیستم گرمایش، سیستم گرمایش از کف یا پکیج، امکانات لوکس داخلی → تأثیر زیاد دارد. - دسترسی و حمل مصالح
اگر زمین دور از جاده اصلی باشه یا مصالح باید از خارج منطقه آورده بشن، هزینه حمل افزایش می‌یابد. - کارگر و نیروی انسانی
کیفیت ساخت بسته به استادکار و نیروی اجرایی دارد؛ اگر کارگر محلی و با تجربه باشد هزینه کمتر است، اما ممکن است کیفیت پایین‌تر باشد.
دیدگاه خود را بنویسید